Aparaty ortodontyczne
Obecnie dostępnych jest bardzo wiele rodzajów aparatów ortodontycznych, ale ogólnie dzielą się na dwa typy: ruchome i stałe.
Typ zastosowanego aparatu ortodontycznego zależy od rodzaju wady, wieku pacjenta, higieny. Leczenie ortodontyczne służy nie tylko zachowaniu zdrowia zębów, przyzębia, stawów skroniowo-żuchwowych ale także dobremu samopoczuciu (komfortowi jamy ustnej), niwelowaniu niektórych wad wymowy, estetycznemu wyglądowi uśmiechu, a nawet modzie.
Aparaty nakładkowe
Przezroczyste nakładki, przezroczyste szyny.
Metoda korygowania wad zgryzu przy pomocy indywidualnie projektowanych i dopasowanych przezroczystych nakładek. Leczenie polega na stosowaniu sekwencji szyn (miękka, średnia, twarda) zmienianych co miesiąc. Jest szczególnie polecana w leczeniu pacjentów dorosłych.
Zalety:- dyskretne (mało widoczne, przezroczyste)
- możliwe do wyjęcia w każdej chwili (posiłek, ważna rozmowa, impreza)
- higieniczne (zdejmowane do posiłków, mycia zębów)
- estetyczne (poprawiają wygląd zębów już po założeniu,sprawiając, że uśmiech jest pełniejszy i jaśniejszy)
- wygodne (nie zawierają wystających elementów,które mogą ranić śluzówkę)
- leczenie może być modyfikowane na każdym etapie
- antyalergiczne (wykonane z biokompatybilnego materiału, mogą być stosowane u alergików)
- bezawaryjne (prosta konstrukcja sprawia, że nie ma się co popsuć)
- atrakcyjne cenowo (koszty równomiernie rozkładają się w czasie)
- czas leczenia skrócony do minimum
- efekty leczenia zależą od sumienności pacjenta
- może być stosowany do wybranej grupy wad
Po rozpoznaniu zalet i wad uważa się, że zalecany jest dla pacjentów, którzy z jakiś powodów (estetyka, wygoda, cena) nie założyli stałego aparatu a chcą poprawić wygląd swoich zębów. Doświadczenie pokazuje, że najbardziej doceniane są przez zapracowanych dorosłych, którzy nie chcą eksponować leczenia ortodontycznego.
Technikę leczenia ilustruje poniższy film:
W naszym gabinecie szyny Clear Aligner wykonywane są przez licencjowanego technika na materiałach firmy Scheu-Dental.
Leczenie nakładkowe jest ostatnio bardzo popularne. W naszym gabinecie jest stosowane od około 10 lat. Na podstawie wiedzy i doświadczenia można stwierdzić, że nie jest to metoda dla każdego i na każdą wadę. O wskazaniach i przeciwskazaniach decyduje lekarz.
Oto przykład naszego pacjenta leczonego nakładkami Clear Aligner:
| przed leczeniem:
|
po leczeniu:
|
|
|
|
|
Aparat ortodontyczny ruchomy czyli zdejmowany
Jest to typ aparatu, który pacjent może zdejmować samodzielnie. Noszony jest stosownie do wskazań lekarza, przeważnie ok. kilkunastu godzin na dobę. Tradycyjny aparat składa się z akrylowej płyty i drutów. Może zawierać elementy dodatkowe takie jak 1. - śruba, 2. - sprężyna. Ten typ aparatu szczególnie jest polecany w leczeniu dzieci i młodzieży.
 |
 |
Aparaty ruchome mogą być bardzo różnorodne w swojej konstrukcji. Zawsze projektowane są indywidualnie dla każdego pacjenta. Oto przykłady:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Aparat ortodontyczny stały
Aparat ortodontyczny stały jest naklejony specjalnym klejem i pozostaje na zębach przez cały czas leczenia.
Oto przykład naszego pacjenta leczonego stałym aparatem:
| przed leczeniem:
|
po założeniu aparatu:
|
| w trakcie leczenia:
|
po leczeniu:
|
Budowa aparatu stałego
|
|
1. Zamki: mogą być metalowe (także w
wersji dla alergików) lub kosmetyczne (białe, kryształowe) 2. Ligatury: elementy elastyczne wymieniane przy każdej wizycie, dostępne we wszystkich kolorach 3. Łuk: element wymieniany kilka razy w trakcie leczenia |
Zamki ortodontyczne
Zdjęcia powyżej umieszczono za zgodą i dzięki uprzejmości firmy Dentaurum J.P. Winkelstroeter KG.
Różnorodność dostępnych na rynku zamków jest ogromna. W naszym gabinecie stosowane są zamki metalowe (różne typy) i kosmetyczne (różne typy, np.: zamki ceramiczne, kryształowe, szafirowe, plastikowe).
Rodzaj zamka |
Główne cechy zamka |
zamki rodowane |
|
 |
Rod to pierwiastek z grupy platynowców o srebrzystym, metalicznym kolorze. Pokryte nim powierzchnie zamka zyskują jasnosrebrzysty, śnieżnobiały kolor. Są odporne na czernienie, mają piękny połysk. Zalety: |
zamki micro sprint |
|
 |
|
zamki metalowe |
|
 |
|
zamki antyalergiczne |
|
 |
|
zamki kompozytowo-ceramiczne |
|
 |
|
zamki ceramiczne |
|
 |
|
 |
|
zamki szafirowe (kryształowe) |
|
 |
|
Wizualne przykłady zastosowania różnych rodzajów aparatów stałych
Poniżej, na przykładach moich pacjentów, możecie Państwo zobaczyć zastosowanie różnych elementów aparatów stałych.
Legenda: 
- zamki; 
- ligatury; 
- łuk
 |
 |
 |
|
|
metalowe
w kolorze zamków (pośredni etap leczenia) |
metalowe micro
perłowe (pośredni etap leczenia) |
góra - kosmetyczne, dół - metalowe
kolorowe (końcowy etap leczenia) |
|
|
|
|||
 |
 |
 |
|
|
metalowe
kolorowe
metalowe (początkowy etap leczenia) |
metalowe
kolorowe
metalowe (pośredni etap leczenia) |
kosmetyczne
przezroczyste
metalowe (pośredni etap leczenia) |
|
|
|
|||
 |
 |
 |
|
|
kosmetyczne
przezroczyste
kosmetyczny biały (pośredni etap leczenia) |
kosmetyczne
przezroczyste
kosmetyczny biały (pośredni etap leczenia) |
góra - kosmetyczne, dół - metalowe
góra - przezroczyste, dół - kolorowe
góra - kosmetyczny, dół metalowy |
|
|
|
|||
 |
 |
 |
|
| płytki retencyjne (aparaty utrwalające uzyskane efekty leczenia) górne i dolne | retainer na łuku dolnym (aparat utrwalający efekt leczenia) | retainer na łuku górnym (aparat utrwalający efekt leczenia). Patrz FAQ | |
|
|
|||
Oto ilustracja różnych typów i kolorów ligatur
 |
 |
 |
Aparaty pomocnicze wspomagające leczenie ortodontyczne
|
|
Pendex (FAQ: Pytanie 2.5. Co to jest pendex?) |
|
|
Płytka Nance'a - służy m. in. do korekty zgryzu głębokiego |
|
|
Maska twarzowa (FAQ: Co to jest maska twarzowa?) |
|
|
Hyrax - służy do aktywnego rozszerzenia łuku górnego, kiedy jest on zbyt wąski, mały i brakuje miejsca dla wszystkich zębów |
|
|
Łuki podniebienne - tu łuk z koralikiem - służy m. in. do pionizacji języka, korekty wady wymowy |
|
|
Utrzymywacz przestrzeni (FAQ: Co to jest utrzymywacz przestrzeni?) |
|
|
Lip bumper - służy do rozbudowy łuku zębowego |
|
|
Płytko-proteza - aparat z dostawionym, brakującym zębem |
|
|
Korektor klasy drugiej - służy do korekty wady dotylnej |
Akcesoria do aparatów ortodontycznych
| Ochraniacz na zęby dla pacjentów z założonym aparatem stałym (wersja dla sportowców). |  |
| Ochraniacz na zęby dla pacjentów z założonym aparatem stałym (wersja dla sportowców). |  |
| Płytka przedsionkowa służąca m.in do ćwiczeń mięśnia okrężnego ust. |  |
| Płytka przedsionkowa z koralikiem m.in dla pacjentów z dysfunkcją języka. |  |
| Ligatury elastyczne w różnych kolorach |  |
| Szczoteczka do mycia zębów tzw. wyciorek bardzo pomocna przy aparacie stałym. |  |
| Szczoteczki do zębów specjalnie zaprojektowane dla pacjentów z założonymi aparatami ortodontycznymi stałymi |  |
| Szczoteczka do zębów "pęczkowa" do czyszczenia trudno dostępnych miejsc |  |
| Wosk do zabezpieczania zamków, w różnych smakach |  |
| Łańcuszki do zamykania szpar miedzy zębami. Używanych jest wiele wersji różniących się rozstawem "oczek" a więc siłą ściągającą, kolorem i grubością materiału elastycznego. |  |
| Osłonka na wolny odcinek łuku zakładana jest na dłuższe wolne odcinki łuku pomiędzy zamkami w przypadkach gdy łuk podrażnia śluzówkę. |  |
| Osłonka na zamki zakładana gdy zamki nadmiernie podrażniają śluzówkę. |  |
| Sprężynka służy do otwierania szpar między zębami (np. po to aby wprowadzić ząb położony poza łukiem) oraz do utrzymywania szpar pomiędzy zębami (np. po to aby w to miejsce wstawić implant). |  |
Łuki estetyczne powlekane, z możliwością doboru do koloru zębów pacjenta
Preparaty do higieny jamy ustnej specjalna linia preparatów przeznaczona dla pacjentów leczonych aparatami ortodontycznymi (pasty do zębów, płyny do płukania jamy ustnej)
Pudełka na aparaty ortodontyczne
Zestaw dla pacjentów z aparatami stałymi, zawiera: trzy rodzaje szczoteczek, wosk, nitka stomatologiczna, lusterko stomatologiczne
Pierwsza pomoc - kłopoty z aparatem
W wielu przypadkach pacjent może sam sobie skutecznie udzielić pierwszej pomocy w sytuacjach kiedy aparat powoduje dyskomfort lub sprawia kłopoty. Poniżej przedstawiamy najbardziej typowe sytuacje
Otarcia Należy zidentyfikować element aparatu powodujący otarcia i okleić go specjalnym woskiem (FAQ: Pytanie 2.3. Do czego służy wosk?) następnie przepłukać otarcie wodą utlenioną i posmarować preparatem do otarć śluzówki jamy ustnej (np. sachol - żel stomatologiczny, solcoseryl - preparaty dostępne w aptekach bez recepty).
Odklejenie zamka Zwykle nie są to awarie wymagające natychmiastowej interwencji lekarza i mogą być skorygowane na najbliższej zaplanowanej wizycie. Jeśli odklejony zamek ruszając się drażni śluzówkę można się od niego uwolnić - zdjąć ligaturę i wyplątać z aparatu.
Wystający drut Jeśli wystaje drut i drażni śluzówkę (a niemożliwy jest kontakt z lekarzem) pacjent może spróbować sam przyciąć wystającą końcówkę drutu. Należy użyć do tego celu ostrych cążek (nie nożyczek!), a drut przyciąć możliwie blisko zamka lub pierścienia, zachowując przy tym szczególną ostrożność.
Ból Po założeniu aparatu mogą boleć zęby. Zwykle są to dolegliwości nie wymagające zażywania leków przeciwbólowych. Żeby nie powodować dodatkowego przeciążania zębów i związanego z tym bólu, nie powinno się gryźć twardych pokarmów. W przypadku dużego dyskomfortu można zażyć lek przeciwbólowy.
Pozostałe przypadki Pozostałe przypadki wymagają kontaktu z lekarzem.
Pamiętać należy, że ryzyko wystąpienia "awarii" jest mniejsze kiedy odpowiednio dbamy o higienę i aparat ortodontyczny. Dodatkowe informacje można znaleźć w dziale "Pytania i odpowiedzi", np.:
1.8. Jak dbać o zęby podczas leczenia (noszenia aparatu ortodontycznego)?,
1.9. Jak dbać o aparat ortodontyczny podczas leczenia?,
1.10. Czego nie można jeść podczas noszenia aparatu?.
Uwaga! Oto film (w wersji anglojęzycznej), który omawia aspekty pierwszej pomocy:
Na wizycie, na której zakładany jest aparat, pacjent w naszym gabinecie otrzymuje bezpłatnie podstawowy zestaw do obsługi aparatu, w skład którego wchodzi:
- wosk
- specjalna szczoteczka
- czyścik
- instrukcja higieny jamy ustnej
- zalecenia postępowania z aparatem
Higiena zębów z aparatem ortodontycznym stałym
Trudność mycia zębów z aparatem polega na dotarciu do wszystkich powierzchni zębów i elementów aparatu. Do mycia trudno dostępnych miejsc służą specjalne akcesoria : szczotki ortodontyczne z rowkiem, wyciorki różnej grubości, nitka z utwardzoną końcówką, płyn do płukania jamy ustnej.
W trakcie leczenia ortodontycznego należy okresowo przeprowadzać profesjonalne czyszczenie zębów z aparatem. W naszym gabinecie zabiegi te przeprowadza dyplomowana higienistka stomatologiczna pani Natalia Pazik, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego kierunku higiena stomatologiczna.
Podstawowe kroki i zastosowanie specjalnych akcesoriów w higienie zębów z aparatem ortodontycznym stałym:
Krok 1 - wyciorek
 |
| Wyciorki służą do czyszczenia trudno dostępnych miejsc. |
 |
| Nadają się idealnie do zadbania o drobne elementy aparatu, takie jak zamki, pierścienie itp. |
 |
| Posłużyć mogą też do czyszczenia większych przestrzeni międzyzębowych. |
Krok 2 - nitka ortodontyczna
 |
| Do dotarcia do ciaśniejszych przestrzeni międzyzębowych służy nitka ortodontyczna, ze specjalnie utwardzanymi końcówkami (aby łatwo było manipulować końcówką nitki). |
Krok 3 - szczoteczka ortodontyczna
 |
| Szczoteczka ortodontyczna ma specjalnie wyprofilowany rowek. |
 |
| Specjalny kształt ułatwia prawidłowe dotarcie do powierzchni zębów z założonym aparatem. |
Krok 4 - płukanka
| Płukanka chroni zęby (zmniejsza skłonność do próchnicy i odkładania się kamienia) i dziąsła, działa przeciwzapalnie. |
Zęby należy starać się myć po każdym posiłku, kilka minut, starannie i systematycznie.
Zaniedbania w higienie i systematycznych wizytach kontrolnych mogą doprowadzić do róźnych powikłań.
Jednym z nich są odwapnienia zębów. Są one widoczne jako kredowo białe plamy na szkliwie.
Remedium na białe plamy próchnicowego i niepróchnicowego pochodzenia może być infiltracja płynną żywicą np.: ICON
Patrz zdjęcie:
Ekologia w higienie jamy ustnej
Przykłady markowych ekologicznych produktów do higieny jamy ustnej:
Akcesoria do higieny jamy ustnej można nabyć w:
